Thursday, September 17, 2020

PATHIAN HNAIH AWMZIA

K.Ț.P. Kumpuan Thupui 2020 - 2021 : PATHIAN HNAIH 

Ziaktu: Rev. Dr. B. Lalnunzira 

 THUPUI I: PATHIAN HNAIH AWMZIA

Chhiar tur: Jakoba 4:7-8; Sam 73:27-28


Sawihawnna

Ringtute tana thil pawimawh tak chu Pathian hnaih hi a ni. Kan Bible-ah hian Pathian hnaih tura sawmna te, Pathian hnaiha awm ṭhatzia te, Pathian hnaih tura thianghlimna pawimawhzia te kan hmu. Nitin awm dan dik tak leh fel taka kan nun theih nan Pathian hnaih hi a pawimawh em em a ni. Rawngbawltu nung leh hlawhtling ni tur chuan kan chakna Pathian pawh phaka awm hi thil tihmakmawh a ni a. Pathian hnaih ṭheuh ila, mimal leh kohhran nun a chau ngai lovang. Chuvangin Pathian hnaih chungchang hi kan zir thar a pawimawh hle. Tun ṭumah hian Pathian hnaih chu eng nge ni tih hi kan zir ho dawn a ni. 


Pathian hi hnaih theih a ni em? 

Thuthlung Hlui hmun tam takah Pathian thianghlimzia leh thikthu chhiatzia kan hmu a. A thianghlim em avanga amah hnaiha awm chu thil hlauhawm tak anga sawi a ni ṭhin. Thing buk alh hluah hluah hmanga Mosia koh a nih khan a awmna hnaia kal kha Pathianin a phal reng reng lo. “Rawn hnaih suh khai,” tiin a ke ata a pheikhawk phelh turin a ti hial zawk a ni (Ex 3:5). Pathian chenna – inbiakna puan inah pawh Puithiam leh Levia chi te tih loh chu Lalpa hmaa kal hnaih phal a ni lo (Num 16:40; Ezek 44:15). Hetiang a nih lai hian Pathian hnaih tura sawmna hmun tam takah kan hmu bawk. Zawlnei Isaia kal tlangin Lalpa chuan, “Nangniho hian mi rawn hnaih ula, ngaihthla rawh u,” (Isaia 48:16) tiin a mite a sawm a ni. Hebrai lehkhathawn ziaktu chuan, “… rinna famkim neia thinlung tak zet puin i hnaih ang u,” a ti bawk (Hebrai 10:22). Tlukna avanga Pathian hnaih thei tawh lote kha Krista, chatuan puithiam inhlanna avangin Pathian hnenah hnuh hnaihin kan awm leh ta a (1 Pet 3:18), Pathian kan hnaih leh thei ta a ni.


Pathian hnaih chu eng nge ni?

Hnaih tih hi hmuh theih leh khawih theih thilah chuan kianga awm, khawih phak, biak phaka awm tihna te a ni. Rilru leh thlarau lam kan sawi erawh chuan inpawh, rilrua inzawm, duhdan inṭawmpui tihna te pawh a ni thei awm e. Hebrai ṭawnga kharab (draw near) tih chu Pathian thianghlim hmaa rawngbawl tura puithiamte an inlan sawi nan hman a ni a (Exo 19:22; Lev 10:3; Ezek 43:19).  A awmzia chu ‘kal hnai,’ ‘pan’ ‘kianga hnaia awm’ ‘lut’ tihna te a ni. Lalpa puithiamte chuan Pathian rawn phawt an duh thu sawi nan, “Pathian i hnaih teh rih ang u,” (1 Sam 14:36) tiin an sawi ṭhin. Sam ziaktu chuan, “Kei atan erawh zawng Pathian hnaih hi a ṭha a ni,” a ti (Sam 73:28). Thuthlung Hluia Pathian hnaih tih chuan Pathian thianghlim hmaa rawngbawl tur leh Pathian pawl tura a hnena intukluhna leh inpekna a kawk ber a nih chu.

Thuthlung Thar lamah pawh Pathian hnaih tura sawmna leh zirtirna kan 

hmu nual.  “Pathian hnaih rawh u, tichuan anin a hnaih ang che u,” (Jak 4:8) tih hi chang lar tak a ni awm e. Heta ‘hnaih’ tih hi Greek tawnga eng-gizaw tih aṭang lo kal a ni a, a awmzia chu ‘pan hnai,’ ‘kianga awm,’ tihna te a ni. He ṭawngkam hi Pathian lalṭhut phah chu huai taka vuan tura sawmna te, amah hnaihtute chu a chhandam theihzia te, leh rinna leh Pathian hnaih chu thil inzawm tlat a nih thu sawi nan te hman a ni (Heb 4:16; 7:25; 11:6). Juda Rabbi te zirtirnaah chuan mi tupawhin Pathian a hnaih chuan amah dawngsawng turin Pathian a lo che chhuak ṭhin an ti. Pathian hnaih chu Pathian chibai buk tur te, amah pawl tur te, a hnen aṭanga malsawmna leh chhandamna chang tura intukluhna leh inpekna a ni kan ti thei ang. Hetiang hian sawi zau deuh ta ila. 

1. Pathian hnaih chu Pathian hnen thleng tura a lam pan a ni: Hnaih tih chuan thil tih mek a kawk a, chu chu lam pana kal, pan hnai tihna a ni. Pathian kan hnaih chuan a hnen thleng turin kan kal hnai mek tihna a ni. Kan Bible-ah hian Pathian hnaih tura sawmna kan hmu nual a. Chu chuan Pathian hnen thleng tura ama lam pan hnai tura sawmna a kawk. Jakoban “Pathian hnaih rawh u,” a tih khan Pathian hnen thleng tura amah pana kal thu a sawina a ni. Pathianin kan hmaah nunna leh ṭhatna, thihna leh thil ṭha lo a dah a (Deut 30:15). Nunna leh ṭhatna chu kan thlana kan nun theihna turin amah kan hnaih a ngai a ni. A lam pana boralna lam kawng chu kan hawisan a ṭul. Lota nupui anga hawi kir lui tlat tan inhumhimna khua thlen ngaihna a awm lo. Tunlai khawvelah hian kawngka zim lam pana Pathian hnaih tura pen ṭalh ṭalh peih Kristian kan va tlem ta em! Pathian hnen thleng turin nitin a lam kan hnaih tur a ni. 

2. Pathian hnaih chu Pathian nena nun inzawm a ni:  Pathian hnaih tih hi Pathian nena nun inzawm sawinan pawh hman a ni. Mihring suala tlu, Pathian hnaih thei tawh lovin Pathian thianghlim a zawm leh theihna chu Krista hnathawh liau liau a ni. 1 Pet 3:18-ah chuan, “Pathian hnena min hruai theih nan Krista chuan sualte avangin vawi khat a tuar bawk si a,” tih kan hmu. Pathian kan hnaiha a kianga awma, a ṭhatna te, thianghlimna te, a hmangaihna te chanpuia chatuan nunna kan neih theih nan kan sualte min tlen fai sak ta. Pathian hnaih nun chu chu Lal Isuan grep hrui leh a pengte angin a tehkhin a (Joh 15). Amah Lal Isua chu grep hrui tak chu a ni a, amah zawmtute chu a peng te kan ni. Peng chuan grep hrui a zawm tlat chuan a rah a, grep hrui chuan a chawm a, a thlun zawm tlat a ni. Pathian kan hnaih theihna chu a tirh Isua ringa, a chhandamna kan chan hi a ni. Chu chu Pathian nena nun inzawm kan neih theihna a ni.

3. Pathian hnaih chu Pathian nena len dun a ni: Ringtute chanvo ropui tak chu Pathian nena leng dun theia kan awm hi a ni. Chu nun nei tur chuan min phut bawk a. Zawlnei Mika’n Pathian thil phut pathum a sawi zinga pawimawh tak pakhat chu,“Pathian nena thuhnuairawlh taka len dun,” a ni (Mik 6:8). Amah hnaiha a lam pana ke kan pen khan a hnen kan thleng ta a. Kan sualte silfai saka kan awm khan amah nen nun inzawmin kan lo awm ta a. Chu nun chuan Pathian a tilawm a. Pathian nena leng dun nun min neih tir ta. Kan Bible-ah hian Pathian nena leng dun ṭhin Enoka chanchin kan hmu a. A ni chu kum 300 chhung zawng Pathian nen an leng dun ṭhin (Gen 5:24). Sam ziaktu chuan, “Lalpa chuan a kotu zawng zawngte chu a hnaih ṭhin,” a ti (Sam 145:18). Eng pawh ti ila, khawiah pawh awm ila, thinlunga Lalpa pawla ama duhzawng ti tura kan inserh hran chuan Pathian nen kan leng dun a, Pathian kan hnaih a lo ni.   

Tlangkawmna 

Thuthlung Hlui hunah chuan Pathian chu ṭihbaiawm tak, hnaih mai mai theih loh niin an ngai a. Thuthlung Tharah erawh chuan Lal Isua kal tlangin mitinin Pathian kan hnaih thei ta a ni. Amah hnaih turin mitin min sawm a. A lam pana kal hnaih te, amah nena inzawm nun neih te, amah nena lendun te hi Pathian hnaiha kan awm theihna a ni. Sam ziaktu ang hian, “Kei atan zawng Pathian hnaih hi a ṭha a ni,” ti ṭheuh ila, kan nun a hlim ang a, kan mamawh chhanna kan hmu ang.

Sawi ho turte:

1. Thuthlung Hlui hun leh Thuthlung Thar huna Pathian hnaih inanna leh inan lohna ni-a kan hriatte sawi ho nise. 

2. Pathian hnaih hi eng nge ni chiaha kan hriat? Engtia kan awmin nge Pathian kan hnaih?

1 comment: